اشاره ی قرآن به نیروی جاذبه
أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ كِفَاتًا
مگر زمين را محل اجتماع نگردانيديم مرسلات
إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَن تَزُولَا وَلَئِن زَالَتَا إِنْ أَمْسَكَهُمَا مِنْ أَحَدٍ مِّن بَعْدِهِ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا
همانا خدا آسمانها و زمين را نگاه مىدارد تا نيفتند و اگر بيفتند بعد از او هيچ كس آنها را نگاه نمىدارد اوست بردبار آمرزنده فاطر
و نيز همين مضمون در آيه 65 سوره حج آمده است
نيروي جاذبه نيروي كششي است كه بين همه اشيا به خاطر جرمشان به وجود مي آيد. جرم يك شيء مقدار ماده آن است. به خاطر نيروي جاذبه، شيئي كه نزديك سیاره زمين است به سوي سطح سياره مي افتد. بر شيئي كه روي سطح زمين است هم به خاطر قوه جاذبه، يك نيروي روبه پايين به وجود مي آيد. ما نيروي جاذبه را بر بدنمان به صورت وزنمان احساس مي كنيم. همچنين جاذبه، گازهاي داغي را كه خورشيد را تشكيل مي دهد با هم نگه مي دارد و سيارات نيز به خاطر نيروي جاذبه در مدارهاي اطراف خورشيد باقي مي مانند.
انسان ها براي قرن هاي متمادي درباره نيروي جاذبه دچار سوء تفاهم بودند و آن را درست نمي فهميدند. در قرن چهارم پيش از ميلاد، ارسطو فيلسوف و دانشمند يوناني اين ايده نادرست را تدريس مي كرد كه اشياي سنگين سريع تر از اشياي سبك مي افتند. مردم اين ايده را تا ابتداي قرن 17 ميلادي قبول داشتند. يعني تا زماني كه گاليله دانشمند ايتاليايي آن را تصحيح كرد. گاليله گفت كه همه اشيا با شتابي یکسان سقوط مي كنند مگر اين كه مقاومت هوا يا برخي نيروهاي ديگر روي آنها اثر بگذارد. شتاب يك شيء ميزان تغيير سرعت آن در واحد زمان است. او گفت يك شيء سنگين و يك شيء سبك كه از ارتفاعي مساوي مي افتند همزمان به زمين مي رسند.
تاريخچه :
برخي معتقدند كه (بعد از اشارات علمي قرآن و روايات اهل بيت (علیهم السلام)) ابوريحان بيروني (440 ق) اولين كسي بود كه به نيروي جاذبه پي برد. اما مشهور آن است كه نيروي جاذبه عمومي اولين بار توسط نيوتن(در قرن هفدهم ميلادي) كشف شد . داستان افتادن سيب از درخت و انتقال ذهني نيوتن به نيروي جاذبه معروف است .نيوتن بر اساس قوانين كلي حركت سيارات را اينگونه تبيين كرد:
الف ـ بر طبق قانون جاذبه عمومي كليه اجسام همديگر را جذب مي‌كنند و اين كشش به دو چيز بستگي دارد: جرم و فاصله يعني با جرم نسبت مستقيم دارد و هر قدر جرم يك جسم بيشتر باشد نيروي كشش آن نيز زيادتر مي‌شود. براي مثال جرم خورشيد 330 هزار برابر جرم زمين است و لذا نيروي جاذبه خورشيد نيز 330 برابر نيروي جاذبه زمين است و بر همين اساس است كه زمين تحت تأثير نيروي جاذبه كمتر مي‌شود و به نسبت مجذور اين فاصله نيروي جاذبه كاهش مي‌يابد مثلاً اگر اين فاصله دو برابر شد نيروي جاذبه چهار برابر كمتر مي‌شود.
ب ـ بر طبق قانون گريز از مركز هر جسمي كه برگرد مركزي حركت كند در آن جسم طبعا كششي بوجود مي‌آيد كه مي خواهد از آن مركز دور شود. مثل قطعه سنگي كه به ريسماني بسته‌ايم و مي‌گردانيم.
حركت زمين، سيارات، قمرها و اجرام آسماني در مدارهاي خود و گرد همديگر در نتيجه تركيب دو نيروي جاذبه و گريز از مركز است همين دو نيرو است كه اجرام فضائي را در مدار خود نگاه مي‌دارد و از سقوط آنها و از تصادم و اصطكاك آنها باهم جلوگيري مي‌كند.
قرآن در 1400 سال پیش به این موضوع اشاره کرده است.
